အဲဘက္စ္ မက္ဂနပ္စ္(Albertus Magnus )
(c. 1200 –November 15, 1280),
သူေတာ္စင္ အဲလ္ဘက္ကို ထူးခြၽန္ေသာ ပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ သိ႐ွိၾကၿပီး ဂ်ာမန္တြင္ ခရီးလွည့္လည္ သာြးလာေနထိုင္တတ္ေသာ ဒိုမီကန္ ခရစ္ယာန္ဂိုဏ္းဝင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးတစ္ပါးအျဖစ္ႏွင့္ ကတ္သိုလစ္ ဂိုဏ္းအုပ္တစ္ေယာက္အျဖစ္ပါ သိထားၾကသည္။
ေနာက္ပိုင္း၌ ကတ္သိုလစ္သူေတာ္စင္ကဲ့သို႔ ဓမၼပါရဂူ ျဖစ္လာခဲ့သည္။
တစ္ကမာ႓့လံုးကိုအေျခခံေသာ ပါရဂူအျဖစ္ႏွင့္ ကြၽမ္းက်င္ေသာ ပါရဂူအျဖစ္ႏွင့္ပါ
သူဘဝ၏ ေနာက္ပိုင္းကာလ အခ်ိန္အေတာအတြင္းကို သူသိခဲ့သည္။
သူ၏နာမည္တြင္ magnus ဆိုေသာ စကားလံုးကို သူျဖည့္စြတ္ခဲ့သည္။
အဲလ္ဘတ္သည္ ေအဒီ၁၂၀၀မတိုင္မီက ေမြးဖာြးခဲ့ပံုရသည္။ထိုအတြတ္ အေကာင္းဆံုးသက္ေသကိုျပရလ်ွင္ သူ႔အသက္၈၀ေက်ာ္ၿပီးေနာက္
1280ခုႏွစ္တြင္ သူကြယ္လြန္ခဲ့သည္။အမ်ားစုေျပာၾကေသာ ရင္းျမစ္တစ္ခုမွာ အဲလ္ဘက္ ၈၇ႏွစ္တြင္ ေသဆံုးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ဟူ၏။
ထိုေၾကာင့္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ အဲလ္ဘက္ေမြးဖာြးေသာ ခုႏွစ္ကို 1193
ခုႏွစ္ဟု အလြယ္သတ္မွတ္ႏိူင္သည္။ Albert ကို
Lauingen (ယခု Bavaria )တြင္ ေမြးဖာြးခဲ့သည္။သူကိုယ္သူ
Lauingen၏ အဲလ္ဘက္ဟု ေခၚခဲ့သည္။သို႔ေသာ္ ထိုအမည္မွာ ႐ိုး႐ွင္းေသာ မိသာစု၏ အမည္နာမပင္ျဖစ္သည္။ျဖစ္ႏိူင္ေခ်အမ်ားစုမွာ သူ၏မိသားစုသည္ ဝန္ႀကီးမ်ိဳးႏြယ္မ်ားပင္ျဖစ္ႏိူင္သည္။ ထိုအျပင္
Albertသည္ Paduaတကၠသိုလ္တြင္
ပညာသင္ၾကားခဲ့သည္မွာလည္း ေသခ်ာသေလာက္႐ွိသည္။ထိုေနရာမွာပင္ သူသည္ အရစၥတိုတယ္၏ အေရးအသားမ်ားထဲမွ အဆိုအမိန္႔မ်ားကို
လက္ခံခဲ့သည္။1223 ခုႏွစ္(သို႔မဟုတ္ 1229ခုႏွစ္) တြင္ သူသည္
ဒိုမီနီကန္ အစီအစဥ္၏ အဖြဲ႔ဝင္တစ္ေယာက္ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ဘိုေလာ့နာၿမိဳ႕တြင္ ခရစ္ယာန္ဘာသာကို ေလ့လာသင္ၾကားခဲ့သည္။
ထိုေနာက္ 1245ခုႏွစ္တြင္ Albertသည္ သူေတာ္စင္ Quentin၏ လက္ေအာက္၌ခရစ္ယာန္ဘာသာေလ့လာမူတြင္
ဆရာတစ္ေယာက္ျဖစ္လာခဲ့သည္။ပထမဦးဆံုးေသာ ဂ်ာမန္ခရစ္ယာန္ ဂိုဏ္းဝင္ဘုန္းေတာ္ႀကီးအျဖစ္ စြမ္းေဆာင္ရာတြင္လည္း ထူးခြၽန္ေျပာင္ေျမာက္ခဲ့သည္။ထိုေၾကာင့္
အဲလ္ဘက္စ္သည္ ပဲရစ္တကၠသိုလ္၌ အခ်ိန္ျပည့္ပါေမာကၡအျဖစ္ ခရစ္ယာန္ဘာသာကို ေလ့လာ သင္ၾကားဖို႔ စြမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။
St. James.၏ေကာလိပ္တြင္လည္း ခရစ္ယာန္ဘာသာေလ့လာမူ၏ ပါေမာကၡရာထူးကို ဆုတ္ကိုင္ထားႏိူင္ခဲ့သည္။
ထိုအေတာအတြင္း
Albertသည္ အရစၥတိုတယ္၏ ေရးသားခ်က္မ်ားအားလံုးေပၚတြင္
ထင္ျမင္ခ်က္ေပးဖို႔ ပထမဆံုးျဖစ္ခဲ့သည္။သို႔ျဖင့္၍ သူတို႔သည္ ပို၍ႀကီးေသာ စကားစစ္ထိုးပြဲမ်ားကို နားလည္လြယ္ရန္ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
Aristotle ၏ သငၾ္ ကားမူကို ျပန္သင္ၾကားဖို႔အတြတ္ သူယူလာခဲ့ၿပီး
Muslim အကယ္ဒမီေက်ာင္းမ်ား၏ သင္ၾကားမူမ်ားေပၚတြင္ ထင္ျမင္ခ်က္ေပးခဲ့သည္။1254ခုႏွစ္တြင္
Albert က ဒိုမီကန္ ခရစ္ယာန္ဂိုဏ္းဝင္ ဘုန္းႀကီးမ်ား၏ အစီအစဥ္မ်ားမွာ ေခတ္မမီေၾကာင္း ေဖာ္ထုတ္ျပၿပီးေနာက္
ႀကီးမားေသာ ေမတၱာႏွင့္အတူ ေက်နပ္ေစရန္
ါတာဝန္အေပၚ အခ်ိန္တိုတိုႏွင့္ အက်ိဳးမ်ားေစခဲ့သည္။
သူ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရေနစဥ္ အေတာအတြင္း ပဲရစ္တကၠသိုလ္၏ ဌာနတစ္ခု၌ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားႏွင့္မသက္ဆိုင္ေသာ ေလာကီအေရးအားျဖင့္ ဒိုမီကန္ခရစ္ယာန္ဂိုဏ္းဝင္ဘုန္းႀကီးမ်ားကို ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္မူေၾကာင့္ လူသိ႐ွင္ၾကား ထုေခ်ခဲ့ရျပန္သည္။St. John ေက်ာင္း အေပၚမွာလည္း ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ျဖင့္ အေျဖေပးခဲ့သည္။ထိုအေျဖမွာ သူ သည္ အစၥလာမ္မစ္ ပါေမာကၡ Averroes၏ မွားယြင္းခ်က္မ်ားအေပၚ ေလ့လာခဲ့မိသည္ ဟူ၏။
1260 ခုႏွစ္တြင္
Pope Alexander IV က သူကို Regensburgၿမိဳ႕၏
ခရစ္ယာန္ဂိုဏ္းအုပ္အျဖစ္ ျပဳလုပ္ေပးခဲ့သည္။သူသည္ တာဝန္မ်ားကို လုပ္ေဆာင္ေနစဥ္အတြင္း သူ႔ပိုင္ဆိုင္ရာ ခရစ္ယာန္နယ္ေျမအတြင္ ေျခက်င္မေလ်ွာတ္ဘဲ ျမင္းစီးျခင္းကို အမိန္႔အာဏာႏွင့္အတူ သေဘာတူညီခ်က္တြင္ ကန္႔ကြတ္လိုက္ျခင္းအားျဖင့္
သူ၏ ဂုဏ္သတင္းကို နိမ့္က်ေသာအေျခအေနမွ တိုးျမႇင့္နိူင္ခဲ့သည္။
ထိုသို႔ျဖင့္ သူေတာ္စင္ Albert၏ စားေသာက္ပြဲေန႔ကို
November 15ရက္ေန႔ အျဖစ္သတ္မွတ္လာခဲ့သည္။
Albertus Magnusေရးသာမူမ်ားကို Cologneတကၠသိုလ္တြင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေ႐ွာက္ခဲ့ၾကသည္။
.1899ခုႏွစ္တြင္ အဲလ္ဘက္ေရးသားခဲ့ေသာ စာ ၃၈တြဲကို စုေစာင္းခဲ့သည္။ထိုအရာက သူ၏ ေပၚက္ဖာြးလာေသာ အေလ့အက်င္မ်ားကို ျပခဲ့ၿပီး ခရစ္ယာန္ဘာသာေလ့လာေရး၊႐ုကၡေဗဒ၊ပထဝီ၊နကၡတၱေဗဒ၊ နကၡေဗဒင္၊တြင္းထြက္ဓာတ္သတၱဴပညာ၊အဂၢိရိတ္၊သတၱေဗဒ၊ဇီဝကမၼေဗဒ၊
ဦးေခါင္းျပင္ အေနအထားအားျဖင့္ ဉာဏ္စြမ္းရည္ သိႏုိင္သည္ဆိုေသာ အယူဝါဒ။ တရားမ်ွတမူ၊ဥပေဒ၊လူမူေရးႏွင့္အခ်စ္ေရးကဲ့သို႔ ေခါင္းစဥ္မ်ားစာြျဖင့္ ဗဟုသုတႏွံစပ္စံုလင္လွသည္။သူက အရစၥတိုတယ္၏ လုပ္ေဆာင္မူ တစ္ခုလံုးကို အဓိပၸါယ္ေကာက္၍ အက်ဥ္းခ်ံဳခဲ့ၿပီး စနစ္ႏွင့္ ကိုက္ညီေစခဲ့သည္။လက္တင္ ဘာသာျပန္ခ်က္မ်ားမွာ ေကာက္ႏူတ္ၿပီး အာေရဘီယံမွတ္စုမ်ားကို ျပန္လည္ ေဖာ္ထုတ္တင္ျပခဲ့သည္။
သူ၏ ခရစ္ယာန္ဘာသာေလ့လာေရး လုပ္ေဆာင္မူ နိယာမမွာ Peter
Lombard၏ျပစ္ဒဏ္မ်ားစာအုပ္ အတြဲသံုးတြဲေပါတြင္ ႐ွင္းလင္းျပထားေသာ မွတ္စုတစ္ခုမ်ွသာျဖစ္သည္။မည္သို႔ပင္ျဖစ္ျဖစ္
Albert၏ လုပ္ေဆာင္မူသည္ ခရစ္ယာန္ဘာသာအေပၚေလ့လာမူထက္
ဒႆနပိုင္းဆိုင္ရာသို႔ ပိုေရာက္႐ွိေနေလသည္။
Albertက အရစၥတိုတယ္၏ အတားအစီးအနည္းငယ္ကိုပင္
ဟန္မေဆာင္ေသာ
သဘာဝဒႆနသို႔
ကိုင္တြယ္ေျဖ႐ွင္းနည္းကို
ယံုၾကည္ခဲ့သည္။
Albert၏သက္မဲ့ သဘာ၀ရုပ္၀တၱဳမ်ားကုိ ေလ့လာရာတြင္ အသုံးျပဳသည့္ သိပၸံပညာတစ္ရပ္မွာ အင္မတန္ႀကီးက်ယ္ၿပီး အမွားကင္းခဲ့ေသာေခတ္ကို အမွတ္ရေနေစေလသည္။Albert သည္ ေကာင္းစာြ စစ္ေဆးၿပီးမွရေသာ
အေတြ႔အၾကံဳကို အေလးထားခဲ့သူျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ သူသည္ အမိန္႔အာဏာႏွင့္အစဥ္အလာမ်ားကို ေလးစားခဲ့သည္။
ထို႔ေၾကာ့င္ Albertက ႐ူပေဗဒႏွင့္နကၡတၱေဗဒကဲ့သို႔ မၾကာခဏ
ျငင္းဆိုက်သည့္အေၾကာင္းအရာမ်ားအေပၚတြင္
ဆိတ္ဆိတ္ေနျခင္းျဖင့္ ေစာင့္ထိန္းေနထိုင္ေလသည္။
သူကြယ္လြန္ခဲ့သည့္ ရာစုႏွစ္အတြင္း
Albert သည္ အဂၢိရိတ္ႏွင့္ေမွာ္ပညာ႐ွင္တစ္ဦးျဖစ္သည္ဆိုေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ား ေပၚေပၚက္လာခဲ့သည္။အဲလ္ဘက္၏ အဂၢိရိတ္ဆိုင္ရာ လုပ္ေဆာင္မူမ်ား၏ ထိုအက်ိဳးသက္ေရာက္မူရလဒ္မွာ ေခတ္သစ္ကို ႐ႈပ္ေထြးေစခဲ့ေလသည္။အဂၢိရိတ္ႏွင့္ ဓာတုေဗဒ၏ အေျခအေနသည္
အဂၢိရိတ္ပညာရပ္၌ သူပါဝင္ပတ္လ်က္႐ွိေသာ က်မ္းစာအုပ္မ်ားစာြႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေလသည္။သူ၏ ထိုအေျခအေနမ်ားအေပၚ အနည္းငယ္ေျပာဆိုခဲ့ျခင္းမ်ားသည္
အစစ္အမွန္မ်ားကို ေရးသားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေတြးေတာၾကသည္။
သူက ေက်ာက္တံုးမ်ား၏ စြမ္းအားကို ရည္ၫႊန္းကိုးကားျပသည္။သို႔ေသာ္ ထိုစြမ္းအားမ်ားအေၾကာင္းကို အေသးစိတ္ျပဳစုထားျခင္းမ်ိဳး မ႐ွိေခ်။
သူေသဆံုးသာြးၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္လည္း သူကိုယံုၾကည္ခဲ့သူမ်ား႐ွိခဲ့ေလရာ မ်ိဳးဆက္မ်ားဖြံၿဖိဳးလာခဲ့ၿပီး သူသည္
အလယ္ေခတ္၏ အေျခခံက်ေသာ ေလာကဓာတ္ပညာတစ္ခုျဖစ္သည့္
အဂၢိရိတ္တြင္ ဆရာတစ္ဆူ ျဖစ္လာေလသည္။ထိုအရာတြင္ သတၱဴႏွင့္
ဆက္စပ္ပစၥည္းမ်ားပါဝင္သည္။ဓာတုေဗဒ၏ လ်ိဳ႕ဝွတ္ခ်က္မ်ားပင္ျဖစ္သည္။မူရင္းသတၱဴစစ္စစ္မ်ား၊မူရင္းျဒပ္ေပၚင္းမ်ား၊
ႏွင့္ စာဆိုတစ္ဦးက သံုးႏူန္းခဲ့ေသာ ေဝါဟာရမ်ားကို စုေဆာင္းခဲ့သည္။
ထိုသို႔ျဖင့္ သူသည္ စိန္ ျဖစ္ႏိူင္သည့္ ဓာတ္ဆင္မ်ားႏွင့္ silver nitrateပါဝင္ေသာ
အလင္းကို တုန္႔ျပန္႔ႏိူင္သည့္ ဓာတုပစၥည္းမ်ားကို
ေလ့လာေဖာ္ထုတ္ႏိူင္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အသိအမွတ္ျပဳခံခဲ့ရသည္။သူသည္ ေက်ာက္တံုးမ်ားတြင္ ဆန္းၾကယ္ေသာ ဂုဏ္သတၱိ႐ွိသည္ဟု ယံုၾကည္ခဲ့သည္။မည္သို႔ပင္ျဖစ္ျဖစ္ သူကိုယ္တိုင္ေဆာင္ရြတ္ခဲ့ေသာ အဂၢိရိတ္ဆိုင္ရာ ေတြ႔ၾကံဳမူမ်ားကို သက္ေသ
အထင္အ႐ွားျပသဖို႔ မလံုမေလာက္ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ေ႐ွးလူႀကီးစကားမ်ားအရဆိုလ်ွင္မူ
Albertက ဒႆနဆန္ေသာ ေက်ာက္တံုးမ်ားကို
႐ွာေဖြေတြ႔႐ွိခဲ့သည္ဟု ေျပာျကသည္။သို႔ေသာ္
Alberသည္ သူအေရးအသားမ်ားတြင္ပါဝင္ေနသည့္ ေက်ာက္တံုးမ်ားကို သူေလ့လာခဲ့ပါသည္ဟု အတည္မျပဳခဲ့ေပ။သို႔ေသာ္ သူသည္ ေရႊသို႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲယူ ရယူႏိူင္ေၾကာင္းကို သူကိုယ္တိုင္မွန္ကန္ေၾကာင္း အတည္ျပဳထားမူျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ထားခဲ့သည္။
(c. 1200 –November 15, 1280),
သူေတာ္စင္ အဲလ္ဘက္ကို ထူးခြၽန္ေသာ ပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ သိ႐ွိၾကၿပီး ဂ်ာမန္တြင္ ခရီးလွည့္လည္ သာြးလာေနထိုင္တတ္ေသာ ဒိုမီကန္ ခရစ္ယာန္ဂိုဏ္းဝင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးတစ္ပါးအျဖစ္ႏွင့္ ကတ္သိုလစ္ ဂိုဏ္းအုပ္တစ္ေယာက္အျဖစ္ပါ သိထားၾကသည္။
ေနာက္ပိုင္း၌ ကတ္သိုလစ္သူေတာ္စင္ကဲ့သို႔ ဓမၼပါရဂူ ျဖစ္လာခဲ့သည္။
တစ္ကမာ႓့လံုးကိုအေျခခံေသာ ပါရဂူအျဖစ္ႏွင့္ ကြၽမ္းက်င္ေသာ ပါရဂူအျဖစ္ႏွင့္ပါ
သူဘဝ၏ ေနာက္ပိုင္းကာလ အခ်ိန္အေတာအတြင္းကို သူသိခဲ့သည္။
သူ၏နာမည္တြင္ magnus ဆိုေသာ စကားလံုးကို သူျဖည့္စြတ္ခဲ့သည္။
အဲလ္ဘတ္သည္ ေအဒီ၁၂၀၀မတိုင္မီက ေမြးဖာြးခဲ့ပံုရသည္။ထိုအတြတ္ အေကာင္းဆံုးသက္ေသကိုျပရလ်ွင္ သူ႔အသက္၈၀ေက်ာ္ၿပီးေနာက္
1280ခုႏွစ္တြင္ သူကြယ္လြန္ခဲ့သည္။အမ်ားစုေျပာၾကေသာ ရင္းျမစ္တစ္ခုမွာ အဲလ္ဘက္ ၈၇ႏွစ္တြင္ ေသဆံုးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ဟူ၏။
ထိုေၾကာင့္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ အဲလ္ဘက္ေမြးဖာြးေသာ ခုႏွစ္ကို 1193
ခုႏွစ္ဟု အလြယ္သတ္မွတ္ႏိူင္သည္။ Albert ကို
Lauingen (ယခု Bavaria )တြင္ ေမြးဖာြးခဲ့သည္။သူကိုယ္သူ
Lauingen၏ အဲလ္ဘက္ဟု ေခၚခဲ့သည္။သို႔ေသာ္ ထိုအမည္မွာ ႐ိုး႐ွင္းေသာ မိသာစု၏ အမည္နာမပင္ျဖစ္သည္။ျဖစ္ႏိူင္ေခ်အမ်ားစုမွာ သူ၏မိသားစုသည္ ဝန္ႀကီးမ်ိဳးႏြယ္မ်ားပင္ျဖစ္ႏိူင္သည္။ ထိုအျပင္
Albertသည္ Paduaတကၠသိုလ္တြင္
ပညာသင္ၾကားခဲ့သည္မွာလည္း ေသခ်ာသေလာက္႐ွိသည္။ထိုေနရာမွာပင္ သူသည္ အရစၥတိုတယ္၏ အေရးအသားမ်ားထဲမွ အဆိုအမိန္႔မ်ားကို
လက္ခံခဲ့သည္။1223 ခုႏွစ္(သို႔မဟုတ္ 1229ခုႏွစ္) တြင္ သူသည္
ဒိုမီနီကန္ အစီအစဥ္၏ အဖြဲ႔ဝင္တစ္ေယာက္ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ဘိုေလာ့နာၿမိဳ႕တြင္ ခရစ္ယာန္ဘာသာကို ေလ့လာသင္ၾကားခဲ့သည္။
ထိုေနာက္ 1245ခုႏွစ္တြင္ Albertသည္ သူေတာ္စင္ Quentin၏ လက္ေအာက္၌ခရစ္ယာန္ဘာသာေလ့လာမူတြင္
ဆရာတစ္ေယာက္ျဖစ္လာခဲ့သည္။ပထမဦးဆံုးေသာ ဂ်ာမန္ခရစ္ယာန္ ဂိုဏ္းဝင္ဘုန္းေတာ္ႀကီးအျဖစ္ စြမ္းေဆာင္ရာတြင္လည္း ထူးခြၽန္ေျပာင္ေျမာက္ခဲ့သည္။ထိုေၾကာင့္
အဲလ္ဘက္စ္သည္ ပဲရစ္တကၠသိုလ္၌ အခ်ိန္ျပည့္ပါေမာကၡအျဖစ္ ခရစ္ယာန္ဘာသာကို ေလ့လာ သင္ၾကားဖို႔ စြမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။
St. James.၏ေကာလိပ္တြင္လည္း ခရစ္ယာန္ဘာသာေလ့လာမူ၏ ပါေမာကၡရာထူးကို ဆုတ္ကိုင္ထားႏိူင္ခဲ့သည္။
ထိုအေတာအတြင္း
Albertသည္ အရစၥတိုတယ္၏ ေရးသားခ်က္မ်ားအားလံုးေပၚတြင္
ထင္ျမင္ခ်က္ေပးဖို႔ ပထမဆံုးျဖစ္ခဲ့သည္။သို႔ျဖင့္၍ သူတို႔သည္ ပို၍ႀကီးေသာ စကားစစ္ထိုးပြဲမ်ားကို နားလည္လြယ္ရန္ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
Aristotle ၏ သငၾ္ ကားမူကို ျပန္သင္ၾကားဖို႔အတြတ္ သူယူလာခဲ့ၿပီး
Muslim အကယ္ဒမီေက်ာင္းမ်ား၏ သင္ၾကားမူမ်ားေပၚတြင္ ထင္ျမင္ခ်က္ေပးခဲ့သည္။1254ခုႏွစ္တြင္
Albert က ဒိုမီကန္ ခရစ္ယာန္ဂိုဏ္းဝင္ ဘုန္းႀကီးမ်ား၏ အစီအစဥ္မ်ားမွာ ေခတ္မမီေၾကာင္း ေဖာ္ထုတ္ျပၿပီးေနာက္
ႀကီးမားေသာ ေမတၱာႏွင့္အတူ ေက်နပ္ေစရန္
ါတာဝန္အေပၚ အခ်ိန္တိုတိုႏွင့္ အက်ိဳးမ်ားေစခဲ့သည္။
သူ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရေနစဥ္ အေတာအတြင္း ပဲရစ္တကၠသိုလ္၏ ဌာနတစ္ခု၌ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားႏွင့္မသက္ဆိုင္ေသာ ေလာကီအေရးအားျဖင့္ ဒိုမီကန္ခရစ္ယာန္ဂိုဏ္းဝင္ဘုန္းႀကီးမ်ားကို ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္မူေၾကာင့္ လူသိ႐ွင္ၾကား ထုေခ်ခဲ့ရျပန္သည္။St. John ေက်ာင္း အေပၚမွာလည္း ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ျဖင့္ အေျဖေပးခဲ့သည္။ထိုအေျဖမွာ သူ သည္ အစၥလာမ္မစ္ ပါေမာကၡ Averroes၏ မွားယြင္းခ်က္မ်ားအေပၚ ေလ့လာခဲ့မိသည္ ဟူ၏။
1260 ခုႏွစ္တြင္
Pope Alexander IV က သူကို Regensburgၿမိဳ႕၏
ခရစ္ယာန္ဂိုဏ္းအုပ္အျဖစ္ ျပဳလုပ္ေပးခဲ့သည္။သူသည္ တာဝန္မ်ားကို လုပ္ေဆာင္ေနစဥ္အတြင္း သူ႔ပိုင္ဆိုင္ရာ ခရစ္ယာန္နယ္ေျမအတြင္ ေျခက်င္မေလ်ွာတ္ဘဲ ျမင္းစီးျခင္းကို အမိန္႔အာဏာႏွင့္အတူ သေဘာတူညီခ်က္တြင္ ကန္႔ကြတ္လိုက္ျခင္းအားျဖင့္
သူ၏ ဂုဏ္သတင္းကို နိမ့္က်ေသာအေျခအေနမွ တိုးျမႇင့္နိူင္ခဲ့သည္။
ထိုသို႔ျဖင့္ သူေတာ္စင္ Albert၏ စားေသာက္ပြဲေန႔ကို
November 15ရက္ေန႔ အျဖစ္သတ္မွတ္လာခဲ့သည္။
Albertus Magnusေရးသာမူမ်ားကို Cologneတကၠသိုလ္တြင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေ႐ွာက္ခဲ့ၾကသည္။
.1899ခုႏွစ္တြင္ အဲလ္ဘက္ေရးသားခဲ့ေသာ စာ ၃၈တြဲကို စုေစာင္းခဲ့သည္။ထိုအရာက သူ၏ ေပၚက္ဖာြးလာေသာ အေလ့အက်င္မ်ားကို ျပခဲ့ၿပီး ခရစ္ယာန္ဘာသာေလ့လာေရး၊႐ုကၡေဗဒ၊ပထဝီ၊နကၡတၱေဗဒ၊ နကၡေဗဒင္၊တြင္းထြက္ဓာတ္သတၱဴပညာ၊အဂၢိရိတ္၊သတၱေဗဒ၊ဇီဝကမၼေဗဒ၊
ဦးေခါင္းျပင္ အေနအထားအားျဖင့္ ဉာဏ္စြမ္းရည္ သိႏုိင္သည္ဆိုေသာ အယူဝါဒ။ တရားမ်ွတမူ၊ဥပေဒ၊လူမူေရးႏွင့္အခ်စ္ေရးကဲ့သို႔ ေခါင္းစဥ္မ်ားစာြျဖင့္ ဗဟုသုတႏွံစပ္စံုလင္လွသည္။သူက အရစၥတိုတယ္၏ လုပ္ေဆာင္မူ တစ္ခုလံုးကို အဓိပၸါယ္ေကာက္၍ အက်ဥ္းခ်ံဳခဲ့ၿပီး စနစ္ႏွင့္ ကိုက္ညီေစခဲ့သည္။လက္တင္ ဘာသာျပန္ခ်က္မ်ားမွာ ေကာက္ႏူတ္ၿပီး အာေရဘီယံမွတ္စုမ်ားကို ျပန္လည္ ေဖာ္ထုတ္တင္ျပခဲ့သည္။
သူ၏ ခရစ္ယာန္ဘာသာေလ့လာေရး လုပ္ေဆာင္မူ နိယာမမွာ Peter
Lombard၏ျပစ္ဒဏ္မ်ားစာအုပ္ အတြဲသံုးတြဲေပါတြင္ ႐ွင္းလင္းျပထားေသာ မွတ္စုတစ္ခုမ်ွသာျဖစ္သည္။မည္သို႔ပင္ျဖစ္ျဖစ္
Albert၏ လုပ္ေဆာင္မူသည္ ခရစ္ယာန္ဘာသာအေပၚေလ့လာမူထက္
ဒႆနပိုင္းဆိုင္ရာသို႔ ပိုေရာက္႐ွိေနေလသည္။
Albertက အရစၥတိုတယ္၏ အတားအစီးအနည္းငယ္ကိုပင္
ဟန္မေဆာင္ေသာ
သဘာဝဒႆနသို႔
ကိုင္တြယ္ေျဖ႐ွင္းနည္းကို
ယံုၾကည္ခဲ့သည္။
Albert၏သက္မဲ့ သဘာ၀ရုပ္၀တၱဳမ်ားကုိ ေလ့လာရာတြင္ အသုံးျပဳသည့္ သိပၸံပညာတစ္ရပ္မွာ အင္မတန္ႀကီးက်ယ္ၿပီး အမွားကင္းခဲ့ေသာေခတ္ကို အမွတ္ရေနေစေလသည္။Albert သည္ ေကာင္းစာြ စစ္ေဆးၿပီးမွရေသာ
အေတြ႔အၾကံဳကို အေလးထားခဲ့သူျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ သူသည္ အမိန္႔အာဏာႏွင့္အစဥ္အလာမ်ားကို ေလးစားခဲ့သည္။
ထို႔ေၾကာ့င္ Albertက ႐ူပေဗဒႏွင့္နကၡတၱေဗဒကဲ့သို႔ မၾကာခဏ
ျငင္းဆိုက်သည့္အေၾကာင္းအရာမ်ားအေပၚတြင္
ဆိတ္ဆိတ္ေနျခင္းျဖင့္ ေစာင့္ထိန္းေနထိုင္ေလသည္။
သူကြယ္လြန္ခဲ့သည့္ ရာစုႏွစ္အတြင္း
Albert သည္ အဂၢိရိတ္ႏွင့္ေမွာ္ပညာ႐ွင္တစ္ဦးျဖစ္သည္ဆိုေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ား ေပၚေပၚက္လာခဲ့သည္။အဲလ္ဘက္၏ အဂၢိရိတ္ဆိုင္ရာ လုပ္ေဆာင္မူမ်ား၏ ထိုအက်ိဳးသက္ေရာက္မူရလဒ္မွာ ေခတ္သစ္ကို ႐ႈပ္ေထြးေစခဲ့ေလသည္။အဂၢိရိတ္ႏွင့္ ဓာတုေဗဒ၏ အေျခအေနသည္
အဂၢိရိတ္ပညာရပ္၌ သူပါဝင္ပတ္လ်က္႐ွိေသာ က်မ္းစာအုပ္မ်ားစာြႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေလသည္။သူ၏ ထိုအေျခအေနမ်ားအေပၚ အနည္းငယ္ေျပာဆိုခဲ့ျခင္းမ်ားသည္
အစစ္အမွန္မ်ားကို ေရးသားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေတြးေတာၾကသည္။
သူက ေက်ာက္တံုးမ်ား၏ စြမ္းအားကို ရည္ၫႊန္းကိုးကားျပသည္။သို႔ေသာ္ ထိုစြမ္းအားမ်ားအေၾကာင္းကို အေသးစိတ္ျပဳစုထားျခင္းမ်ိဳး မ႐ွိေခ်။
သူေသဆံုးသာြးၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္လည္း သူကိုယံုၾကည္ခဲ့သူမ်ား႐ွိခဲ့ေလရာ မ်ိဳးဆက္မ်ားဖြံၿဖိဳးလာခဲ့ၿပီး သူသည္
အလယ္ေခတ္၏ အေျခခံက်ေသာ ေလာကဓာတ္ပညာတစ္ခုျဖစ္သည့္
အဂၢိရိတ္တြင္ ဆရာတစ္ဆူ ျဖစ္လာေလသည္။ထိုအရာတြင္ သတၱဴႏွင့္
ဆက္စပ္ပစၥည္းမ်ားပါဝင္သည္။ဓာတုေဗဒ၏ လ်ိဳ႕ဝွတ္ခ်က္မ်ားပင္ျဖစ္သည္။မူရင္းသတၱဴစစ္စစ္မ်ား၊မူရင္းျဒပ္ေပၚင္းမ်ား၊
ႏွင့္ စာဆိုတစ္ဦးက သံုးႏူန္းခဲ့ေသာ ေဝါဟာရမ်ားကို စုေဆာင္းခဲ့သည္။
ထိုသို႔ျဖင့္ သူသည္ စိန္ ျဖစ္ႏိူင္သည့္ ဓာတ္ဆင္မ်ားႏွင့္ silver nitrateပါဝင္ေသာ
အလင္းကို တုန္႔ျပန္႔ႏိူင္သည့္ ဓာတုပစၥည္းမ်ားကို
ေလ့လာေဖာ္ထုတ္ႏိူင္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အသိအမွတ္ျပဳခံခဲ့ရသည္။သူသည္ ေက်ာက္တံုးမ်ားတြင္ ဆန္းၾကယ္ေသာ ဂုဏ္သတၱိ႐ွိသည္ဟု ယံုၾကည္ခဲ့သည္။မည္သို႔ပင္ျဖစ္ျဖစ္ သူကိုယ္တိုင္ေဆာင္ရြတ္ခဲ့ေသာ အဂၢိရိတ္ဆိုင္ရာ ေတြ႔ၾကံဳမူမ်ားကို သက္ေသ
အထင္အ႐ွားျပသဖို႔ မလံုမေလာက္ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ေ႐ွးလူႀကီးစကားမ်ားအရဆိုလ်ွင္မူ
Albertက ဒႆနဆန္ေသာ ေက်ာက္တံုးမ်ားကို
႐ွာေဖြေတြ႔႐ွိခဲ့သည္ဟု ေျပာျကသည္။သို႔ေသာ္
Alberသည္ သူအေရးအသားမ်ားတြင္ပါဝင္ေနသည့္ ေက်ာက္တံုးမ်ားကို သူေလ့လာခဲ့ပါသည္ဟု အတည္မျပဳခဲ့ေပ။သို႔ေသာ္ သူသည္ ေရႊသို႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲယူ ရယူႏိူင္ေၾကာင္းကို သူကိုယ္တိုင္မွန္ကန္ေၾကာင္း အတည္ျပဳထားမူျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ထားခဲ့သည္။
No comments:
Post a Comment
ေကာ္မန္ ့ေလးေတြခ်န္ျပီးေတာ့လည္းအၾကံေပးခဲ ့ႏူိင္ပါတယ္